Ջեյմս Ռայթ | James Wright

(1927-1980թթ. ԱՄՆ)

ԵՐԱՆՈւԹՅՈւՆ

Ռոչեսթր տանող խճուղուց քիչ այն կողմ` Մինեսոտայում,

մայրամուտները փափուկ իջնում են խոտերի վրա,

և սև աչքերը երկու հնդկական ձիերի

լցվում են բարությամբ:

Նրանք դուրս են եկել կեչուտից` գոհ և ուրախ

ողջունում են ինձ և ընկերոջս:

Մենք անցնում ենք արոտավայրի երկաթե ցանկապատով,

որտեղ ձիերը ողջ օրը արածել են միայնակ,

փորփրում են հողը ամուր կճղակով, հրճվում.

չէ՞ որ այցի ենք եկել նրանց:

Զուսպ ճկում են վիզը, ասես թրջված կարապներ,

Նրանք սիրում են իրար,

նրանց մենության պես մենություն չկա,

Տանը պոկում-համտեսում են մթության մեջ թարմ ծիլերը:

Հանկարծ ցանկացա գրկել այն մեկին` ավելի սլացիկ ձիուն,

նա մոտեցավ և ձեռքս հոտոտեց:

Նա սև-սպիտակ է,

և մազափունջը համառորեն սահում է ճակատին:

Քամին հրավիրում է շոյել նրա երկար ականջը,

որ աղջկա դաստակ է` քնքու՜շ, թե շոյես:

Եվ ես գիտեի`

թե լքեի մարմինս,

հոգիս կփթթեր ծաղկի պես:

ՀԱՆՔԱՓՈՐՆԵՐԸ

Արվարձանային սև ջրերում

ոստիկանները քարշ են տալիս

ածխագործի մարմինը:

Ավելի ներքև` հատուկենտ փրկվածներ,

սողում են խավարում, մինչև որ նրանց կխեղդեն

ջրի ձեռքերը:

Ինչ-որ տեղ`

կոհակների և ննջող առնետների ներքո,

ուժեղ և ջահել մի տղա

ծեծում է գերեզմանի դռները, աղոթում`

շուտ վերջանար այս ամենը:

Կանայք խռնված են 

հանքամիջանցք տանող աստիճաններին, 

սևին են տալիս խախուտ հեծանների մոտ,

որ պահում են ժանգոտ ցիստեռները:

Կեսգիշերին

լսում եմ` ոնց են երկաթգծերով

գլորվում վագոնները,

իրար բախվում հողի տակ:

ՁՅՈւՆԱՀՈՍՔ. ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈւԹՅՈւՆ ԳԱՐՆԱՆ ՄԱՍԻՆ

Դաշտամուկը հետևում է իր ստվերին,

դուրս սողում հաստ շերտից արահետի ծածկոցի,

շարժվում դեպի մթնած դափնեպսակը:

Հինգ քայլ այս կողմ

ես դուրս եմ եկել փոքրիկ զբոսանքի,

դաշտամուկ, մի քիչ հեռու, մեն-մենակ

հետևում եմ քո զիգզագին,

ես և նա` երկուսով,

անցնում ենք

արահետից այն կողմ:

Դաշտամուկը և ես

մի քիչ առաջանում ենք, 

բայց դու

ինչ-որ հնարքով հասնում ես ձյան եզրին

և դափնեպսակով պարուրված կոկորդդ 

շրջում դեպի ինձ:

Ա՛հ, մենք շնչում ենք, մենք` երկուսս,

գարուն, մենք չենք վախենում քեզնից

և կգտնենք ուղին,

միավորվելով քեզ հետ մեկընդմիշտ:

ՆՅՈւ ՅՈՐՔԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՆԵՐԻՆ

Դուք թափառում եք, ճեմում ծուլորեն և մենակ`

օրվա երազի մեջ տեսնելով մարդկային մարմին,

որ մերկացավ դանդաղ և մտավ գետի խորքը,

հանկարծ դառնալով գետ,

գազանի հպարտ մարմին, որ կձևափոխի

գաղտնի երկիր բերված սարքերն ու հոլովակները`

ջրի ընդերքում աճող ջրիմուռների:

Դուք մեկնեցիք ձեր մահվան կամելիայով` 

փնտրելու ձեր հոգեվարքի հորը, 

ձայն, որ պարզ և հստակ կկանչի ձեզ

և կանվանի կրակները ձեր թաքնված հասարակածի:

Միայնակ, համբերատար սպասելով, որ մայրամուտի վերջին ձայները մարեն,

և մայրամուտն ինքը հանգչի-կորչի,

ունկնդիր, որ կրթյալ գետերը

բարձրանան և ճանաչվեն,

դուք հրավիրում եք գաղտնի մի խորհուրդ,

և տգեղ է, որ մարդ արարածը պատռի օրը

հսկա արմատներով իր արյան ծառերի:

Մարդը պարտավոր է երբեմն թաքնվել

երկնքի ափերի մեջ,

և մարդկային էակներից ոմանք կարիք ունեն

հապաղելու նրբին կիսալուսնի խորքում`

անգամ այգաբացի:

ՎԵՐՋԵՐՍ` ՆՈՅԵՄԲԵՐԻՆ, ԻՆՉ-ՈՐ ԴԱՇՏՈւՄ

Թափառում եմ մեն-մենակ, ամայի վայրերով.

ձմեռն այստեղ է:

Երկու սկյուռ ցանկապատի մոտ

օգնում են իրար թաքստոց քարշ տալու

անցած տարվա ծռված ճյուղերը, դա ինչ-որ տեղ է,

աճյունե ծառերից անդին:

Սկյուռները դեռ ապրում են, պետք է կաղին հավաքեն

ցրտերին ընդառաջ:

Երբ լուսինը շրջում է դեմքը,

փխրուն թաթերը խառնշտում են գոգավորության կոշտ ցողունները:

Հողը կարծր է հիմա, 

կոշիկներիս ներբանները կարիք ունեն նորոգման:

Օրհնանքի համար բառերից բացի

ոչինչ չունեմ ասելու,

կցանկանայի, որ նրանք

խոտ լինեին:

ԹԱՆԿԱՐԺԵՔ ՔԱՐԵՐ

Մի քարանձավ կա

օդում, մարմնից այն կողմ, 

որին չի հպվի և ոչ ոք,

կամարակապ մի սրահ և մի լռություն,

որ փակվում է կրակե ծաղկունքի շուրջ`

երբ ես կանգնում եմ ուղիղ` քամու առաջ,

ոսկորներս դառնում են թանձր զմրուխտ:

Անգլերենից թարգմանեց ԱՐՏԵՄ ՀԱՐՈւԹՅՈւՆՅԱՆԸ