Մարտի 21-ը պոեզիայի համաշխարհային օրն է

1999 թ. ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 30-րդ վեհաժողովի ժամանակ որոշում ընդունվեց` յուրաքանչյուր տարվա մարտի 21-ը տոնել որպես Պոեզիայի համաշխարհային օր: Օրվան նվիրված տոնական առաջին հանդիսությունը նշվել է Փարիզում:
Երբեմն այս տոնը նշվում է հոկտեմբերին կամ նոյեմբերին, երբեմն հոկտեմբերի 5-ին, ավելի հաճախ 20-ին` հռոմեացի բանաստեղծ Վիրգիլիոսի ծննդյան օրը:

թարգմ. նյութը` Վիքիպեդիայից

ՊՈԵՏՆԵՐԻ ՓԱՌԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

(հին եգիպտական պոեզիա)

Իմաստուն պոետներ,

աստվածային ժառանգների ժամանակներից,

ապագան կռահող,

նրանց անուններն ընդմիշտ կմնան,

նրանք հեռացել են իրենց կյանքն ավարտած,

մոռացվել են նրանց մերձավորները:

Նրանք չեն կառուցել պղնձե բուրգեր,

ոչ էլ բրոնզե դամբարաններ,

չեն թողել ժառանգներ իրենցից հետո,

իրենց անունը պահող երեխաներ,

նրանց ժառանգությունը գրվածքների մեջ է,

նրանց շուրթերից ելած խրատների մեջ:

Գրվածքները նրանց քրմերն են դարձել,

գրելու թիթեղը նրանց որդին է,

նրանց բուրգերը գրքերն են խրատների,

նրանց երեխան գրիչն է եղեգնյա,

քարի մակերեսն է նրանց ամուսինը,

մեծերն ու փոքրերը, - 

բոլորն էլ նրանց երեխաներն են,

քանի որ պոետը գլուխն է նրանց:


Կառուցվել են տներ և ապարանքներ, բայց կործանվել են,
չքացել են քրմերը թաղման ծեսերի,
նրանց արձանները փոշով են պատվել,
մոռացվել են նրանց դամբարանները,
բայց մենք հիշում ենք նրանց անունները` գրքերը կարդալով
նրանց ձեռքով գրված, երբ դեռ ապրում էին,
և հիշատակը այս գիրք գրողի
չի մեռնի երբեք:


Դարձիր պոետ, դա պահիր քո սրտում ամուր,
որ քո անունն էլ այդպիսին լինի:
Գիրքն ավելի լավ է զարդարուն դամբարանից
և ամուր պատից:
Գրքում գրվածը բուրգեր է կառուցում սրտերում նրանց,
ովքեր պոետների անունն են կրկնում,
որպեսզի շուրթերից ճշմարտությունը չիջնի:

Մարդը հանգչում է, նրա մարմինը դառնում է փոշի,

բոլոր մերձավորները լքում են երկիրը,

բայց գրքերն ստիպում են հիշելու պոետներին

շուրթերով նրանց, ովքեր դա հանձնում են ուրիշի շուրթերին:

Գիրքն ավելի լավ է պատրաստի տնից,

լավ է դամբարանից Արևմուտքի,

լավ է ճոխ պալատից,

լավ է արձանից տաճարում:

Կա՞ ինչ-որ տեղ մեկ ուրիշը Ջեդեֆհորի նման:
Կա՞ ինչ-որ մեկը Իմհոթեպի նման:
Կա՞ մեր մեջ այնպիսին, ինչպիսին Նեֆրին էր,
և Հեթթին` բոլորից առաջնակարգը:
Ես քեզ կհիշեցնեմ անունը Պթահեմջհութիի
և Հանեպերսենեբայի:
Կա՞ ուրիշ մեկը Պթահոթեպի
կամ Կարեսի նման:
Իմաստուններ - ապագան կռահող,
Եղավ այն, ինչ ասել են շուրթերը նրանց:
Այդ ամենը գրված է նրանց գրքերում,
այդ ամենն ապրում է իբրև ասույթներ,
նրանց ժառանգները երեխաներն են տարբեր մարդկանց,
կարծես բոլորը նրանց սեփական երեխաներն են:


Նրանք մարդկանցից թաքցրել են իրենց կախարդանքները,
բայց դրանք կարդում են խրատների մեջ,
նրանք հեռացել են,
անուններն` անհետացել,
բայց գրքերն ստիպում են
միշտ հիշել նրանց:

թարգմ. Հենրիկ Էդոյանը