ՊՈԵԶԻԱ
Պոեզիան ոչ ապաստարան է, ոչ կալվածք,
առավել ևս առարկա չէ, որին կարելի է բռնել,
կոտրել կամ նետել հեռու`
համաձայն պայմանների:
Պոեզիան բույր չունի,
այն ներքևում չէ, ոչ էլ շրջակայքում,
ոչ լավ բան է, ոչ վատ:
Այն գիրանում է, նվազում, ծռվում ու փշրվում
քեզանից անկախ,
այն ոչ քաղցր է, ոչ էլ կծու.
Գուցե շոյանք է, խայթոց է, սնամեջ է կամ ծանր:
Ամենաշատը այն թեթև ծակոց է
քթախորշի մեջ, որովայնում կամ ձախ կրծքին:
Պոեզիան մի մսաճ է, մի ուռուցք, սլացք ու ցայտք,
մի ինքնաբուս ճյուղ է, որ լույս է փնտրում
մարդկային կյանքի երկարությամբ.
այն օդային բարակ մի արմատ է, որ հողն է հոտոտում,
որ, թեթևորեն սահելով, ոլորվում է դեպի ներքև,
պատուհանից պատուհան, հարկից հարկ,
որ չորանում է, սևանում
և մնում է օդի մեջ կախված:
Պոեզիան մի փոս է, դատարկ մի կտոր, մարմնի մի մաս,
մի հիվանդ շուն է, մի բանալի` առանց կողպեքի,
մի աչք է առանց կոպի, մի թռչուն է առանց փետուրի,
մի ստվեր է, մի լույս,
մի գետակ է, որ, ժայռերի մեջ կորչելով,
նորից դուրս է գալիս:
Այն փափլիկ մի մանուկ է հրդեհից փրկված,
մի կին է, որին ուզում ես մոտդ պահել`
համոզված լինելով, որ կորցնելու ես նրան:
ֆրանսերենից թարգմանեց ԱՐԵՎՇԱՏ ԱՎԱԳՅԱՆԸ
ԵՍ ԻՆՉՊԵՍ ԿԱՊՐԵՄ
Ես ինչպես կապրեմ քեզանից հետո:
Քո մահը մեխի պես կմխրճվի իմ կոկորդը`
ինձ գամելով քարին.
ենթարկելով
ժանգին,
ցրտին,
քամուն:
ֆրանսերենից թարգմանեց Ջ. ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ
ԵՐԲ ՍԱՍՏԻԿ ՑՐՏԵՐԸ ՄՈՏԵՆԱՆ...
Երբ սաստիկ ցրտերը մոտենան,
ամեն գիշեր մի մարդ դուրս կգա
պատի երկարությամբ,
կզննի դատարկ շշերը
գետեզերքին շարված:
Սև ջրերի մեջ երկար ինքն իրեն նայելով
կփնտրի թափանցիկ մի ձեռք,
մի հայացք, մի կին,
որին մի ժամանակ քսվել է կնքված, խավար վագոնի մեջ:
Երբ սաստիկ ցրտերը մոտենան,
հարբած կույրի նման, որ իր շանն է կորցրել,
ամենափոքր հետքերը հոտոտելով,
ամեն գիշեր կսպասի, որ պահարնը բացվի.
փխրուն, կոտրվող իրեր,
ածխահանք,
արյունոտ մռութ:
ՄԻ ԲԱՌ ՊԻՏԻ ԱՍԵՄ...
Մի բառ պիտի ասեմ,
Եկ, մի հապաղիր, շուտ արա:
Հագիր ձյունե հագուստդ,
Կապիր արյունե գոտիդ:
Ահա երեք օր, երեք գիշեր
Հունձքը խմորվում է, և բառը
Ձմեռում է չեչաքարե բույնի մեջ:
Ես իջնում եմ Դեղին գետով:
Մի անշուք հյուրանոցի մահճակալի վրա,
Մի գայլուհու խրտվիլակ շոշափում է իմ ծոծրակը:
Մահճակալիս ցանցը տեղազերծ է լինում:
Արճիճ է լցված իմ երակներում:
Մի բառ պիտի ասեմ,
Թող լվացքդ,
Աղամանը մի մոռանա:
Նետիր բանալին կոյուղին:
Այս գետը անելք է, անակունք:
Այնքան լայն, որ ափերը չեն երևում:
Ես բախվում եմ կորած սարկոֆագների:
Մի ծեր սենեգալցի պտտվում է իմ սնարի շուրջը`
սուլելով «Հավիկը»
Մի բառ պիտի ասեմ,
Ինձ մնում է երեք հատիկ բրինձ,
դրանով մատնոց իսկ լցնել չես կարող:
Սահում եմ դեպի վար,
բարձրանում դեպի վեր...
Սա անհուն մի գետ է,
որն ինքն է խեղդում իր զոհերին
և ավազով լցնում պատռած ներքնակները
ու դիերը նեխած;
Ցուցամատդ թրջիր, չափիր քամին, շուտ արա,
Տարածությունը մեր միջև մեծանում է,
Հագիր փետուրե վերարկուդ:
Ես դողդողում եմ,
դատարկվում:
Այս գետը միշտ անկուշտ է,
մի մեռած ձուկ միայն նրա անցքը կփակի:
ֆրանսերենից թարգմանեց ԱՐԵՎՇԱՏ ԱՎԱԳՅԱՆԸ
*
Բանաստեղծ, թե կարողանայիր
մի բառով ջրածնային ռումբը
փոխել օճառի պղպջակի:
Թե կարողանայիր մի բառով, մի հարվածով
զգետնել հրեշին:
Թե կարողանայիր գեներալներին
դարձնել թղթե վագրեր:
Թե կարողանայիր մի բառով
վերջ տալ տրոյական պատերազմին, -
Բայց դու ոչ մի բանի ընդունակ չես,
բանաստեղծ:
Փշրիր քո սագի փետուրը:
Վառիր քո ալեքսանդրյանները,
Վերցրու քո քնարը
և այն նետիր եղինջների մեջ:
Ճչա
Ճչա
Ճչա
և կամ լռիր:
Ոչ մի միջին չկա:
Ոչ մի այլ ելք չկա:
Մի սպասիր 2000 թվականին:
Վեր կաց, վերցրու քո անկողինը
քայլիր, քայլիր և կամ սատկիր:
(Բայց ի՞նչ է. դու չե՞ս շարժվում,
դու չե՞ս լսում: Սեղանի մոտ նստած
դու երազում ես` ձեռքդ այն բանաստեղծության
վրա, որ նոր ավարտեցիր):
ֆրանսերենից թարգմանեց Ջ. ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ
ԲԱՑԵՔ...
բացեք գիրքը
բացեք ու տրվեցեք դուք նրան
մահացեք որ ստանաք նրանից հարություն
դարձեք գետ ջրառատ ու նրա ափերով հորդահոս
հոսեցեք ու թող գիրքն ինչպես գետ ձեր մահիճը
լցվի թերթեցեք որ հասնեք
ցնորքին ընդեզերք
փրկվեցեք ու բացեք
շուրթերը բոլոր
որ խմեք գիրքը
ցմրուր
ֆրանսերենից թարգմանեց ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԹՈՓՉՅԱՆԸ
No comments:
Post a Comment